Các chất tham gia phản ứng tráng gương bạn cần biết

Có rất nhiều bạn luôn bị mắc về phản ứng tráng gương, đặc biệt là không nắm được những chất nào tham gia phản ứng tráng gương, cũng không viết chính xác được phương trình phản ứng. Nếu bạn cũng đang gặp những khúc mắc trên thì hãy tham khảo ngay các chất hữu cơ tham gia phản ứng tráng gương dưới đây nhé, tất cả đều có phương trình hóa học đi kèm rất dễ hiểu.

1. Hiểu kỹ về phản ứng tráng gương.

Những chất tác dụng với dung dịch AgNO3/NH3 để tạo ra Ag sẽ được coi là phản ứng tráng gương. Bạn cần nhớ AgNO3/NH3 là cách viết đầy đủ của thuốc thử Tollens, nếu đề bài yêu cầu viết phương trình phản ứng hay hoàn thành dãy chuyển hóa thì bạn cần phải viết dạng đầy đủ của nó là: [Ag(NH3)2]OH với chương trình nâng cao hoặc: AgNO3 + NH3 + H2O đối với chương trình chuẩn nhé!

2. Các chất tham gia phản ứng tráng gương.

2.1. Chất tham gia phản ứng tráng gương Ank-1-in (ankin có liên kết ba ở đầu mạch):

Đây là phản ứng thế H bằng ion kim loại Ag+ và sẽ có các phương trình phản ứng như sau:
R-C≡CH + AgNO3 + NH3 → R-C≡CAg + NH4NO3
Đặc biệt cần nhớ:
CH≡CH + 2AgNO3 + 2NH3 → AgC≡CAg + 2NH4NO3
Lưu ý:Chỉ có C2H2 phản ứng theo tỉ lệ 1:2; còn Các ank-1-ankin khác sẽ phản ứng theo tỉ lệ 1:1)
Các chất thường gặp là: C2H2:etin( hay còn gọi là axetilen) CH3-C≡C propin(metylaxetilen),
CH2=CH-C≡CH but-1-in-3-en(vinyl axetilen)

2.2. Chất tham gia phản ứng tráng gương Andehit:

Trong phản ứng tráng gương này chất tham gia phản ứng tráng gương andehit sẽ đóng vai trò là chất khử.
Phương trình như sau:
R-(CHO)x + 2xAgNO3 + 3xNH3 + xH2O → R-(COONH4)x + 2xAg + 2xNH4NO3
Andehit đơn chức (x=1)
R-CHO + 2AgNO3 + 3NH3 + H2O → R-COONH4 + 2Ag + 2NH4NO3
Tỉ lệ mol của (nRCHO : nAg) = (1:2)
Riêng với andehit fomic HCHO tỉ lệ mol (nHCHO : nAg) = 1:4
Phương trình: HCHO + 4AgNO3 + 6NH3 + 2H2O → (NH4)2CO3 + 4Ag + 4NH4NO3
Một số nhận xét về phản ứng tráng gương của Andehit:
– Dựa vào phản ứng tráng gương bạn có thể xác định số nhóm chức – CHO trong phân tử andehit. Sau đó để biết được andehit no hay chưa no bạn dựa vào tỉ lệ mol giữa andehit và H2 trong phản ứng khử andehit tạo ancol bậc I
– Riêng với HCHO tỉ lệ mol nHCHO : nAg = 1:4. Vì vậy nếu hỗn hợp 2 andehit đơn chức tác dụng với AgNO3 cho nAg > 2.nandehit thì một trong 2 andehit là HCHO
– Khi xác định công thức phân tử của andehit thì trước hết giả sử andehit không phải là HCHO và sau khi giải xong thử lại với HCHO.

2.3. Chất tham gia phản ứng tráng gương: những chất có nhóm -CHO:

Những chất có nhóm -CHO sẽ tham gia phản ứng tráng gương với tỉ lệ mol: nAg = 1:2
+ axit fomic: HCOOH
+ Este,muối của axit fomic: HCOOR
+ Glucozo, fructozo: C6H12O6
+ Mantozo: C12H22O11

3. Một số hợp chất hữu cơ có phản ứng tráng gương:

• Andehyt
• Acid Formic (HCOOH)
• Este hoặc muối của Acid Formic
• 1 vài Glucid như Glucose, Fructose (trong kiềm chuyển thành Glucose), Mantose
• …

– Phương trình tổng quát:

R- (CHO)n + 2n AgNO3 + 2n NH3 + n H2O → R – (COOH)n + 2n Ag + 2n NH4NO3

3. Bài tập áp dụng.

Cùng giải các bải tập dưới đây để nắm rõ hơn về các chất tham gia phản ứng tráng gương nhé! Lưu ý sau khi làm xong mới đối chiếu kết quả chứ không xem trước đáp án nhé! Như vậy mới có thể nhớ lâu và hiểu kỹ được.

Câu 1(ĐH A-2007): Dãy gồm các chất tác dụng được với dung dịch AgNO3/NH3 là:
A. Andehit axetic, but-1-ankin, etylen
B. Andehit fomic, axetilen, etilen
C. Axit fomic, vinyl axetilen, propin
D. Andehit axetic, axetilen, but-2-in
Đáp án:C. Axit fomic, vinyl axetilen, propin

Câu 2: Các chất trong dãy nào sau đây khi tác dụng với dung dịch AgNO3 /NH3 dư đều tạo ra sản phẩm là kết tủa:
A. Anđehit axetic,fructozơ, xenlulozơ, mantozơ.
B. Glucozơ, metyl fomat, saccarozơ, anđehit axetic.
C. Đivinyl, glucozơ, metyl fomat, tinh bột.
D. Vinylaxetilen, glucozơ, metyl fomiat, axit fomic
Đáp án: D. Vinylaxetilen, glucozơ, metyl fomiat, axit fomic

Câu 3 (ĐH B – 2008): Cho dãy các chất: C2H2, HCHO, HCOOH, CH3CHO, (CH3)2CO và C12H22O11 (mantozo). Số chất tham gia phản ứng tráng gương là:
A. 3
B. 4
C. 5
D. 6
Đáp án:B:4
Đó là: C12H22O11,HCHO, HCOOH, CH3CHO(C2H2có pư nhưng không phải tráng gương)

Câu 4 (ĐH A-2009): Dãy gồm các chất đều tham gia phản ứng tráng bạc là:
A. Glucozo, mantozo, glixerol, axit fomic
A. Glucozo, axit fomic, mantozo, andehit axetic
C. Fructozo, Glucozo, saccarozo, mantozo
D. Fructozo, Glucozo, glixerol, axit fomic
Đáp án: B. Glucozo, mantozo, axit fomic, andehit axetic

Câu 5 (ĐH A-2009): Cho các hợp chất sau C2H2, C2H4, CH2O (mạch hở), C3H4O2 (mạch hở, đơn chức), biết C3H4O2 không làm đổi màu quỳ tím ẩm. Hãy xác định số chất tác dụng với dung dịch AgNO3/NH3 tạo ra kết tủa là bao nhiêu.

A.1
B.2
C.3
D.4
Đáp án:3
C2H2(tạo kết tủa vàng AgC≡CAg); CH2O (mạch hở):HCHO
C3H4O2 (mạch hở, đơn chức):HCOOCH=CH2(vì không làm mất màu quỳ tím nên không phải axit)

Trên đây là các chất tham gia phản ứng tráng gương bạn cần biết. Hy vọng những chia sẻ trên hữu ích với bạn, chúc các bạn học tốt!