Trong những năm gần đây ở các đề thi phần bài văn nghị luận có đưa ra yêu cầu bàn luận về một vấn đề đặt ra trong tác phẩm văn học trong chương trình. Học sinh cần làm thế nào để làm đúng yêu cầu, trọng tâm và nêu bật được quan điểm của cá nhân mình. Để làm tốt được điều này, trước hết cần xây dựng được ý tưởng tổng quát cùng dàn bài chi tiết bài về một vấn đề đặt ra trong tác phẩm văn học. Sau đây, 60s.edu.vn xin chia sẻ bí quyết để có một dàn bài toàn vẹn không sợ lặp ý, bỏ sót ý chính.
I.Cách làm bài nghị luận về một tư tưởng trong tác phẩm
1. Dàn ý cách làm bài nghị luận về một tư tưởng trong tác phẩm
a. MỞ BÀI:
– Đưa ra, giới thiệu vấn đề xã hội đặt ra trong các văn bản, tác phẩm văn học cần bàn luận. Có thể trực tiếp đưa ra vấn đề hoặc dẫn dắt thông qua một câu chuyện, tác phẩm khác.
– Đưa ra hướng giải quyết chủ đề cần bàn luận: Có thể đưa ra quan điểm riêng của mình nhưng vẫn đảm bảo tính hợp lí, chuẩn xác.
b. THÂN BÀI:
Đây là phần quan trọng nhất của một bài văn nghị luận về một vấn đề trong tác phẩm văn học. Để đi được sâu sát, chặt chẽ, liên kết với nhau thành mạch chôi chảy cần triển khai theo các ý dưới đây:
1. Giới thiệu đôi nét về tác phẩm văn học, tác giả 0,5 điểm (khoảng 10 dòng):
– Giới thiệu ngắn gọn tác giả: quê quán, năm sinh, sự nghiệp sáng tác, dòng văn học tác giả theo đuổi, những tác phẩm ấn tượng của tác giả…
– Giới thiệu sơ qua về tác phẩm: năm sáng tác, nội dung tổng quát về tác phẩm, có thể nhận xét về lời văn, lối văn trong bài.
2. Bình luận vấn đề xã hội đặt ra trong tác phẩm văn học mà đề đưa ra: 2,0 điểm (khoảng 1,5 đến 2 mặt giấy thi)
Các vấn đề được đưa ra trong tác phẩm văn học đa dạng chính vì vậy học sinh cần đọc kĩ các tác phẩm văn học trong chương trình và một số tác phẩm nổi tiếng khác. Khi đọc cần mở rộng ra các vấn đề khác nhau trên các phương diện khác nhau.
+ Vấn đề được yêu cầu bàn luận ở đây có thể là 1 tư tưởng đạo lí, có thể là một hiện tượng đời sống.
+ Một số tác phẩm văn học hay được đưa vào trong đề thi để bình luận về một tư tưởng đạo lí như: Bàn về đọc sách…..
+ Học sinh khi làm bài luôn cần nắm vững kiến thức căn bản về làm bài văn nghị luận, cách làm bài văn sao cho thu hút nhất.
– Đưa ra vấn đề được nếu ra trong tác phẩm văn học:
+ Học sinh làm bài nhất thiết cần vận dụng kĩ năng đọc – hiểu văn bản để đưa ra đáp án của các câu hỏi: Vấn đề được đưa ra bàn luận là gì? Vấn đề này được thể hiện như thế nào trong tác phẩm?
+ Luôn nhớ, tác phẩm văn học chỉ là cái cớ để nhân đó mà bàn bạc, nghị luận về vấn đề xã hội.
3. Học sinh cần đưa ra bài học nhận thức và hành động thực tiễn trong cuộc sống: 0,5 điểm (khoảng 10 dòng)
Lúc đưa ra bài học thực tiễn và hành động, cần chú ý:
– Lời khuyên sâu sắc tới học sinh khi rút ra hai bài học, một về nhận thức, một về hành động. Đưa ra lời kêu gọi mọi người cùng hành động để cải thiện, mang đến lối sống, tư tưởng đạo đức tốt đẹp.
– Và khi đưa ra bài học, bài học cần được nêu chân thành, thực tiễn, tránh hô khẩu hiệu, tránh hứa suông hứa hão.
c. KẾT BÀI:
– Tóm tắt và nêu ngắn gọn, khái quát về vấn đề xã hội đã bàn luận.
– Phát triển, liên hệ, mở rộng, nâng cao vấn đề.
2. Chú ý khi làm dàn ý cách làm bài nghị luận về một tư tưởng trong tác phẩm
Bên cạnh đó, nhiều học sinh làm bài thi thường đưa vào quá nhiều các quan điểm các nhân của mình, có thể quan điểm đúng hoặc chưa đúng. Vì vậy, để tránh sự sai sót cũng như loãng ý của bài văn học sinh cần xem xét chắc chắn các quan điểm cá nhân khi đưa vào làm dẫn chứng, lĩ lẽ. Luôn luôn đảm bảo tối đa tính đúng đắn, chuẩn xác của dẫn chứng.
Hơn nữa, dù có ít thời gian học sinh cũng nên lập dàn ý chi tiết cách làm bài nghị luận về một tư tưởng trong tác phẩm để tránh sai sót và thiếu ý.
